Điều kiện thay đổi quyền nuôi con

Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Một trong những hệ quả pháp lý quan trọng sau ly hôn là việc xác định người trực tiếp nuôi con. Theo đó, con chung sẽ được giao cho cha hoặc mẹ trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi con, nếu phát sinh thay đổi về hoàn cảnh, điều kiện sống, thì quyền nuôi con có thể được điều chỉnh lại.

Theo Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cha, mẹ hoặc người thân thích hoàn toàn có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn, nếu chứng minh được sự thay đổi là vì lợi ích tốt nhất của trẻ. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo vệ quyền lợi của con trong các trường hợp người đang nuôi con không còn đủ điều kiện chăm sóc, hoặc hai bên có thỏa thuận mới phù hợp hơn.

Trong nhiều trường hợp sau ly hôn, người được giao quyền nuôi con không còn đủ điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ. Khi đó, việc yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con là quyền hợp pháp của cha/mẹ hoặc người thân thích để bảo vệ lợi ích tốt nhất cho con.

Cụ thể căn cứ theo quy định tại Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau:

“Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:

a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:

a) Người thân thích;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ.”

Thủ tục Thay Đổi Quyền Nuôi Con Sau Ly Hôn Thực Hiện Như Thế Nào?

Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn là một thủ tục tố tụng dân sự quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho trẻ em. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về nơi nộp hồ sơ, thành phần hồ sơ, thời gian giải quyết và mức án phí theo quy định pháp luật hiện hành.

Căn cứ Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc thay đổi quyền nuôi con có thể xảy ra trong hai trường hợp:

✅ Có thỏa thuận: Nộp đơn yêu cầu công nhận thỏa thuận tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi một trong hai bên cư trú hoặc làm việc.

⚠️ Không thỏa thuận được (tranh chấp): Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi người con đang cư trú.

📌 Theo Điểm i Khoản 2 Điều 39 và Khoản 1, 2 Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án nhân dân cấp huyện là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các yêu cầu hoặc tranh chấp về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn.

Hồ sơ cần chuẩn bị gồm những gì?
Người có yêu cầu cần nộp bộ hồ sơ đầy đủ bao gồm:

📝 Đơn yêu cầu (nếu thỏa thuận) hoặc Đơn khởi kiện (nếu tranh chấp);

Mẫu Đơn yêu cầu thay đổi người nuôi con.

Mẫu Đơn khởi kiện thay đổi người nuôi con

📄 Bản án hoặc Quyết định ly hôn đã có hiệu lực pháp luật;

📑 CMND/CCCD/Hộ chiếu và Sổ hộ khẩu (bản sao chứng thực);

👶 Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực);

📂 Tài liệu chứng minh lý do thay đổi người nuôi con, ví dụ: Bằng chứng về việc người đang nuôi con không còn đủ điều kiện (thu nhập, nơi ở, sức khỏe, đạo đức…); Chứng minh người yêu cầu có điều kiện tốt hơn để nuôi con (áp dụng trong trường hợp hai bên không thỏa thuận được hoặc khởi kiện thay đổi quyền nuôi con khi người đang trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện để nuôi con).

1. Chứng cứ chứng minh người đang nuôi con không còn đủ điều kiện
📉 Tài chính sa sút: mất việc, thu nhập không ổn định, không có nguồn cấp dưỡng hợp pháp;

🏚️ Điều kiện ăn ở không đảm bảo: không có nơi ở cố định, môi trường sống ảnh hưởng đến trẻ;

⚠️ Vấn đề đạo đức/nhân thân: có tiền án, tiền sự, hành vi bạo lực gia đình, thường xuyên mắng chửi, đánh đập trẻ;

🍺 Lối sống không lành mạnh: nghiện rượu, ma túy, cờ bạc, không chăm sóc con đúng mực;

🏥 Vấn đề sức khỏe: mắc bệnh ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc con (tâm thần, bệnh hiểm nghèo…);

📸 Hình ảnh, clip, tin nhắn, biên bản xác minh từ hàng xóm, tổ dân phố về việc bỏ bê, ngược đãi con.

2. Chứng cứ chứng minh người yêu cầu có điều kiện nuôi con tốt hơn
💼 Chứng minh nghề nghiệp ổn định: hợp đồng lao động, bảng lương, giấy đăng ký kinh doanh;

🏡 Có nơi ở hợp pháp, ổn định: sổ hồng, hợp đồng thuê nhà dài hạn, đăng ký tạm trú dài hạn;

👩‍👧‍👦 Bằng chứng về việc chăm sóc, gắn bó với con: hình ảnh, thư từ, tin nhắn, người làm chứng;

🧠 Điều kiện tinh thần: có thời gian chăm sóc, môi trường học tập – vui chơi tốt hơn cho trẻ;

📑 Cam kết cấp dưỡng đầy đủ hoặc được người thân hỗ trợ chăm sóc.

3. Chứng cứ liên quan đến con
✍️ Ý kiến, nguyện vọng của con (từ đủ 07 tuổi): thể hiện bằng văn bản hoặc ghi âm, video;

🩺 Giấy khám sức khỏe, học bạ, kết quả học tập thể hiện sự thay đổi trong quá trình phát triển;

📃 Tài liệu y tế, tâm lý nếu có ảnh hưởng tiêu cực từ người đang trực tiếp nuôi con.

📌 Lưu ý: Chứng cứ càng rõ ràng, cụ thể, hợp pháp thì khả năng Tòa án chấp thuận việc thay đổi người trực tiếp nuôi con càng cao. Nếu bạn không chắc nên chuẩn bị những tài liệu gì, có thể liên hệ luật sư ly hôn Hotline/Zalo 0906498882 để được hướng dẫn thu thập và đánh giá chứng cứ phù hợp.

Thời gian xử lý phụ thuộc vào tính chất vụ việc:

⏱️ Yêu cầu (có thỏa thuận): Thông thường từ 02 – 03 tháng;

⏱️ Khởi kiện (có tranh chấp): Có thể kéo dài từ 04 – 06 tháng, hoặc hơn nếu vụ việc phức tạp.

💡 Lưu ý: Trong thực tế, thời gian có thể thay đổi tùy vào lượng hồ sơ, tính chất vụ án, hay việc cần thu thập chứng cứ bổ sung.

Những nội dung trong bài viết trên là quy định pháp luật chung về thủ tục thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn, áp dụng theo Luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành. Tuy nhiên, mỗi vụ việc đều có tình huống pháp lý riêng biệt, cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi thực hiện thủ tục.

Nếu bạn đang gặp vướng mắc về quyền nuôi con, muốn thay đổi người trực tiếp nuôi con hoặc cần luật sư hỗ trợ toàn diện, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn cụ thể và kịp thời:

Liên hệ dịch vụ luật sư tư vấn, hỗ trợ giành quyền nuôi con tại Đà Nẵng
CÔNG TY LUẬT MMT & PARTNERS
📍 Địa chỉ: 83 Nguyễn Cư Trinh, Quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng
📞 Hotline: 0906 498 882 – 0931946199
🌐 Website: www.lawmmt.com

Chúng tôi tin rằng: không ai hiểu con bạn hơn bạn – và không ai giúp bạn bảo vệ quyền làm cha/mẹ tốt hơn một luật sư có tâm.